Zastosowanie tympanometrii w wykrywaniu zaburzeń słuchowych i chorób ucha środkowego
Co to jest tympanometria?
Tympanometria to diagnostyczna procedura oceniająca działanie ucha środkowego oraz elastyczność błony bębenkowej i trzech maleńkich kości słuchowych, które są kluczowe dla procesu słyszenia, podczas zmian ciśnienia w kanale słuchowym.
Stanowi bezbolesną i obiektywną metodę do identyfikacji ewentualnego zapalenia ucha środkowego z wydzieliną lub dysfunkcji ucha środkowego. Dzięki swojej zdolności do dostarczania precyzyjnych danych o impedancji błony bębenkowej, tympanometria jest nieocenionym narzędziem diagnostycznym. Pojęcie „impedancja błony bębenkowej” wymaga zrozumienia roli i charakterystyki samej błony bębenkowej.
Definicja membrany tympanalnej
Błona bębenkowa, znana również jako membrana tympanalna, jest cienką, półprzezroczystą strukturą z trzema warstwami, rozdzielającą ucho zewnętrzne od środkowego. Pełni ważną rolę w systemie słuchowym, reagując na fale dźwiękowe, co jest istotne dla percepcji dźwięku. Vibracje błony bębenkowej przenoszą energię do kości słuchowych, umożliwiając odbiór dźwięku.
Cel tympanometrii
Jak wspomniano, tympanometria jest badaniem diagnostycznym stosowanym przez laryngologów do wykrywania chorób ucha, takich jak sekretoryczne zapalenie ucha środkowego. Ta choroba może rozwinąć się jako powikłanie ostrego zapalenia ucha środkowego lub pojawić się samodzielnie, bez wyraźnych objawów infekcyjnych. U niektórych pacjentów może przebiegać bezobjawowo, u innych prowadzić do utraty słuchu lub problemów z równowagą. Diagnoza i interwencja są niezwykle ważne dla eliminacji problemu.
W przypadku bezobjawowego zapalenia, jeżeli trwa ono krócej niż trzy miesiące, zaleca się kolejne badanie po upływie od czterech do sześciu tygodni, by sprawdzić, czy doszło do ustąpienia choroby. U małych dzieci zaleca się jednak nie zwlekać z dokładną diagnostyką, aby nie zakłócić ich rozwoju słuchowego i poznawczego.
Jeśli stan utrzymuje się dłużej niż trzy miesiące, wskazane jest przeprowadzenie badania audiometrycznego, aby ocenić zdolności słuchowe. Wyniki są prezentowane na audiogramie, który pokazuje, jakie najcichsze dźwięki osoba jest w stanie usłyszeć na różnych częstotliwościach.
Procedura tympanometrii
Tympanometria, znana też jako badanie impedancji, nie jest testem słuchu, lecz oceną przepływu energii przez ucho środkowe. Ocenia się opór, jaki napotyka błona bębenkowa i łańcuch kości słuchowych na drodze fal dźwiękowych przez ucho zewnętrzne.
Badanie polega na umieszczeniu miękkiej, gumowej sondy w kanale słuchowym, aby stworzyć uszczelkę. Sonda, dopasowana do kształtu przewodu słuchowego, umożliwia tympanometrowi mierzenie przepływu energii dźwiękowej przy różnych ciśnieniach. Szczyt na tympanogramie wskazuje, gdzie przepływ energii jest największy, co odpowiada równemu ciśnieniu po obu stronach zdrowej błony bębenkowej.
Rezultaty tympanometrii mogą się różnić w zależności od osoby. Na przykład, jeśli ucho środkowe zawiera płyn, energia dźwiękowa odbije się od sondy z powodu unieruchomionej błony bębenkowej. Natomiast, gdy ucho środkowe jest wypełnione powietrzem, energia dźwiękowa jest absorbowana przez błonę bębenkową, kości słuchowe oraz struktury ucha wewnętrznego.
W przypadkach dysfunkcji trąbki Eustachiusza, szczyt ciśnienia na tympanogramie występuje przy ujemnym ciśnieniu, natomiast w sytuacji wydzielniczego zapalenia ucha środkowego, obniżony przepływ energii dźwiękowej prowadzi do płaskiego wykresu tympanogramu.
Przyczyny płaskiego tympanogramu
Płaski tympanogram może wskazywać na szereg stanów prowadzących do unieruchomienia błony bębenkowej, takich jak:
– Wydzielnicze zapalenie ucha środkowego,
– Perforacja błony bębenkowej,
– Blokada przewodu słuchowego przez sondę tympanometryczną,
– Blokada przewodu słuchowego przez ciała obce lub zatyczki woskowinowe.
Typowo płaski tympanogram jest również związany z pewnym stopniem utraty słuchu, na przykład, wydzielnicze zapalenie ucha środkowego może prowadzić do ubytku słuchu przewodzeniowego w zakresie od 20 do 30 dB.
Ograniczenia badania tympanometrycznego
Decyzja o przeprowadzeniu tympanometrii należy do lekarza i może zależeć od wielu czynników, w tym wieku pacjenta, ponieważ młodsze dzieci mogą mieć trudności z utrzymaniem spokoju podczas badania. Ponadto, nie wszystkie urządzenia są przystosowane do użytku u dzieci poniżej szóstego miesiąca życia.
Obecność zatyczki woskowinowej może również wpłynąć na wynik badania. Jednym z ograniczeń tympanometrii jest fakt, że badanie to dostarcza informacji tylko z chwili przeprowadzenia i musi być powtarzane w regularnych odstępach, by monitorować ewolucję stanu zapalnego ucha z wydzieliną.
Podsumowując, tympanometria jest prostym i nieinwazyjnym testem diagnostycznym, który jest cenny w ocenie stanu błony bębenkowej i ogólnego zdrowia ucha środkowego, a także w pomiarze potencjalnej utraty słuchu.